Miodrag B. Protić

Istovremenim i tesno povezanim aktivnostima slikara, kritičara, teoretičara i istoričara umetnosti, osnivača i višegodišnjeg upravnika Muzeja savremene umetnosti, pisca memoarske literature, Miodrag B. Protić, jedna je od najmarkantnijih ličnosti srpske umetničke i šire kulturne scene u vremenu svog javnog delovanja. Stoga niti njegovo slikarstvo nije moguće izdvojiti i u suštini razumeti izvan Protićevih ukupnih i mnogostrukih radnih uloga i vokacija protagoniste prosvetiteljske kulture posleratnog visokog modernizma, a koje je on obavljao u kontekstu istorijskih prilika srpske (u okruženju šire jugoslovenske) društvene i političke realnosti u početnim decenijama druge polovine 20. veka. Kao slikar prvi put se javlja na izložbi Udruženja likovnih umetnika Srbije 1950. Bio je član Decembarske grupe (1955-1960). Prvu samostalnu izložbu priređuje 1956. u Umetničkom paviljonu. Iste godine učestvuje u selekciji Jugoslavije na Bijenalu u Veneciji (gde prima nagradu UNESCO-a). Slede u narednim decenijama brojni nastupi na samostalnim i grupnim izložbama u zemlji i inostranstvu (na Bijenalu u Sao Paolu 1964, na izložbi Apstraktno slikarstvo u Srbiji 1951-1970. u Galeriji Kulturnog centra 1971. i dr). Prošao je složen i postepen razvojni put od klasičnih tema do slikarstva sa spoljašnjim osobinama „apstraktnih predela“ i „imaginarnih prostora“, uz obavezno zadržavanje tzv. „semantičkog ključa“ kao pojma pod kojim je on sâm bio sklon da obeleži postojanje dodatnih spiritualnih i simboličkih značenja u ključnim delima kao što su Gea, Sazvežđa (u više verzija), Asteroid, Horizont, Mesec, Znak večeri, Znak noći i brojna druga. Slika Gea (1969), objavljena u knjizi italijanskog kritičara Đila Dorflesa (Gillo Dorfles), Poslednje tendencije umetnosti danas (Ultime tendenze nell’arte d’oggi), 1973. U vreme kada, između ostalih, nastaju i slike iz ciklusa Sazvežđe (1977), Protić dovodi do konačnog stadijuma svoje poimanje slikarstva kao discipline tipičnog modernističkog tretmana slikanog prostora i prefinjenog kolorita, gde boja više ne podleže direktnim podacima iz prirode, ali u tonskim gradacijama ipak čuva daleko organsko i predmetno poreklo.

Miodrag B. Protic

Veliko sazvezdje u plavom (1977)

ulje na platnu,

194 cm x 130 cm